Relacja z Nocy Biologów 2018
mar
04
VII Noc Biologów w Krakowie
Siódma edycja Nocy Biologów – największego, ogólnopolskiego wydarzenia popularyzującego nauki biologiczne w całej Polsce – za nami! Tym razem wraz z członkami Koła Studenckich Projektów Badawczych i Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie popularyzowaliśmy wiedzę na wystawie Niezwykły świat owadów społecznych. Zapraszam do relacji!
Stoisko z mrówkami
W tym roku na stoisku pojawiło się kilka formikariów ze sklepu AntCenter: korkowe TOWER dla Lasius niger, korkowe typu „Kompakt” oraz „Brand” dla Camponotus herculeanus, akrylowe (10x10cm) dla Tetramorium caespitum i Strongylognathus testaceus, gniazdo 3D HUGO dla Solenopsis fugax, arena szklana wraz z Formica sanguinea i Formica fusca, a także formikarium akrylowe (10x10cm) i formikarium gipsowe (26x13cm) ze sklepu Mrówkoyad kolejno dla Messor barbarus i Tetramorium caespitum oraz 2 formikaria akrylowe wykonane przez hodowcę mrówek Marcina dla Manica rubida oraz Myrmica sp. Nie zabrakło także kilku niewielkich hodowli w probówkach.
Mój myrmekologiczny zespół
Dziękuję Mikołajowi, Paulinie, Mai oraz Luci, którzy podczas tych kilku godzin czynnie zaangażowali się w pomoc przy mrówczym stoisku. Wyszło świetnie. Cieszę się, że z biegiem czasu i kolejnych wydarzeń edukacyjnych mogę liczyć na pomoc coraz większej liczby osób, co zdecydowanie ułatwia koordynowanie całym stoiskiem. Dodatkowe podziękowania kieruję do Mai za obróbkę zdjęć oraz do Pauliny za całą fotorelację podczas Nocy Biologów oraz pomoc przy redagowaniu niniejszego wpisu! 😉
Dziękuję także wszystkim zespołom naszego Koła, które w tym dniu szerzyły wiedzę na terenie III Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego w budynkach Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych, Instytutu Nauk o Środowisku oraz Centrum Edukacji Przyrodniczej.
Monika wraz z Elą na stoisku z pszczołami
Nasza wystawa pt. Niezwykły świat owadów społecznych gwarantowała zaczerpnięcie wiedzy zarówno na temat mrówek jak i pszczół. Jako że w większości odwiedzającymi były bardzo młode umysły, często padały interesujące komentarze. Jedno z dzieci zadało zabawne, aczkolwiek bardzo logiczne pytanie: „Czy ten kto zajmuje się pszczołami to pszczolarz?”. 😀
Woskowe figurki
Podczas trwania Nocy Biologów szczególnym zainteresowaniem cieszyły się wytapiane przez Monikę woskowe ozdobne figurki, które każdy zainteresowany mógł zabrać ze sobą! 😉
Manica rubida – formikarium akrylowe
Już po raz kolejny nazwa „wścieklica dorodna” przykuła uwagę odwiedzających. Szczególnie panowie mówili, że to ich ulubiona nazwa. Jakiś chłopiec pytał o larwy i poczwarki widoczne na powyższym zdjęciu: „Czy mogą się ruszać?” oraz „Jak one jedzą?”. Larwy mogą się poruszać, mimo iż nie mają odnóży (są to oczywiście bardzo ograniczone ruchy), natomiast poczwarki są nieruchome. Mrówki w postaci larwalnej odżywiają się trawiąc zewnętrznie, za pomocą enzymów, fragmenty jedzenia dostarczane im przez dorosłe osobniki.
Myrmica sp. – formikarium akrylowe
Na stoisku nie mogło zabraknąć pospolitych czerwonych mrówek, przy których część odwiedzających mogła podzielić się własnymi (zazwyczaj negatywnymi) wspomnieniami ze spotkania z wścieklicami. Nie zabrakło także pierwszego przychodzącego na myśl pytania: „Czy te mrówki gryzą?”. Gryzą także, ale przede wszystkim boleśnie żądlą i to właśnie odróżnia je od większości naszych polskich gatunków mrówek.
Camponotus herculeanus – trofalaksja
Świetnie uchwycona chwila – mrówki w momencie trofalaksji, nazywanej także pocałunkiem u mrówek, a polegającej na wymianie pokarmu na zasadzie „z ust do ust”. Uczestnicy Nocy Biologów mogli zobaczyć takie zachowanie kilka razy.
Solenopsis fugax – formikarium akrylowe
Dziękuję sklepowi AntCenter za formikarium 3D HUGO, podarowane mi podczas jednego ze spotkań na Krakowskiej Giełdzie Terrarystycznej. Mrówki prezentowały się w nim świetnie! Często pytano: „A co to za mrówki?”, „Dlaczego złodziejki?” i „Co one kradną?”. Odpowiedzi na te pytania oraz pozostałe informacje na temat złodziejek znajdziecie we wpisie: Solenopsis fugax.
Camponotus herculeanus – formikarium korkowe
Na zdjęciu powyżej widoczne są okazałe gmachówki wraz z larwami w komorze. Jak zawsze, ogromne rozmiary gmachówek, a w szczególności ich królowej, budziły największe zainteresowanie. Jedna z nauczycielek poprosiła, żeby opisać dzieciom budowę mrówki. Dzieci, nie zwracając uwagi na schemat, zajęły się królową mrówek w formikarium: „Hej, patrz na to, patrz jaka duża!”. Na co nauczycielka: „Ja państwa słucham. Proszę kontynuować. Ja państwa słucham.”. Eh, jak to dzieci. 😀
Manica rubida – formikarium akrylowe
Większość gniazd była połączona przezroczystymi wężykami, które prowadziły wprost na arenę. Czasami padały pytania, czy mrówki w pudełku są inne niż te w gnieździe. Oczywiście, że nie! Odpowiadaliśmy, że należą do tego samego gatunku, tylko niektóre wychodzą w celu poszukiwania pokarmu dla całej kolonii. Jeden chłopiec chwilę patrzył na to stoisko, aż w końcu zagadał do drugiego: „Jak miałbym być mrówką, to wolałbym być tymi, które mają dłuższą rurkę”. 😛
Pozostałe pytania i komentarze odwiedzających
– Te areny/wybiegi dla mrówek są jak ogrody japońskie. Tu piasek, tu szyszka, trochę mchu. Idealne warunki 😀
– Dlaczego królowa jest sama w probówce?
– Czy to boli, jak królowa mrówek urywa sobie skrzydła?
– Czy ważycie królowe, żeby sprawdzić, czy w trakcie okresu od założenia kolonii tracą na wadze?
– Czy te wszystkie mrówki są z Polski?
– Czy mrówkom nie przeszkadza światło w takich przezroczystych probówkach i gniazdach?
– W jakim celu nalewacie wody do probówek?
– Czy mrówki są roślinożerne?
– Jak pozbyć się mrówek z domu?
– Czy te mrówki są żywe? Czemu się nie ruszają?
– Czym jest mrówczy chleb i jak on wygląda?
– Czy tych mrówek używa się do badań?
– A co będzie, jak ich będzie za dużo w tej probówce i już nie będą się mieścić?
Noc Biologów 2018 – podsumowanie
Cel, czyli wzięcie udziału w pierwszym wydarzeniu edukacyjnym w nowym 2018 roku, mogę uznać za zrealizowany! Cieszę się, że po raz kolejny miałem możliwość uzupełnienia wiedzy o mrówkach i przekazania jej szerszej publiczności. Centrum Edukacji Przyrodniczej jako obiekt do popularyzacji nauki, stwarza idealne ku temu warunki. Zawsze jest to dobry sposób oderwania się od studenckiej rzeczywistości (kolokwiów, prezentacji, egzaminów itp.) i możliwość przekazania innym czegoś wartościowego, dlatego trzeba wykorzystywać kolejne nadarzające się okazje. W tym roku odbędą się jeszcze minimum 2 wydarzenia popularnonaukowe z udziałem mrówek! Informacji będę udzielał na bieżąco. Do zobaczenia na kolejnym evencie!
Noc Biologów 2018 – więcej zdjęć
Czytelniku Myrmebloga!
Jak zawsze zachęcam Cię do oceny wpisu oraz pozostawienia komentarza. Pozdrawiam! 😉
Jędrzej
Kolejny świetny post. Bardzo ładne akrylowe formikaria 😀 Mógłbym się spytać skąd takowe znajdują się w twoim posiadaniu i gdzie ewentualnie mógłbym nabyć. Jak wspominałem wcześniej posiadam kolonię Camponotus fallax i przydałoby im się w niedalekiej przyszłości porządne korkowe formikarium obudowane akrylem. Bardzo spodobał mi się pomysł wykorzystania opakowania z płyty CD, jednak obawiam się ze takie duże mrówki mogą nie czuć się komfortowo w tak małej przestrzeni.
Filip
Dziękuję za komentarz! 😉 Formikaria pozyskałem z kilku źródeł. Korkowe TOWER, korkowe Kompakt oraz Brand, akrylowe (10x10cm) oraz gniazdo 3D HUGO ze sklepu AntCenter. Formikarium gipsowe (26x13cm) ze sklepu Mrówkoyad. Dwa formikaria z Manica rubida oraz Myrmica sp. dobrze widoczne na zdjęciach zamówiłem u hodowcy mrówek z Krakowa (można go znaleźć pod pseudonimem Grzybcio na forum Antmania). Z opakowania z płyty CD jako gniazdo myślę, że byłoby odpowiednie dla Camponotus fallaxi do tego podłączyć jakąś większą arenę lub tak jak mówisz zakupić porządne gotowe formikarium.
Ania
Niestety nie udało mi się skomentować relacji jako pierwsza. Świetny wpis! Pozdrawiam!
Filip
Dziękuję!
Maciej
Cześć przygotowuje się żeby rozpocząć swoją przygodę z mrówkami ale nie mogę znaleźć jednej rzeczy , ile razy w tygodniu podawać jedzenie mrówkom Lasius niger?
Filip
Wszystko zależy od tego jak dużą kolonię posiadasz, ale zapewne skoro dopiero zaczynasz hodowlę będzie to ok. 15 robotnic + królowa. Możesz na początek zacząć od jednej kropli miodu na 3 dni i jakiegoś kawałka mącznika/świerszcza lub innego pokarmu białkowego. Będziesz widział jak dużym zainteresowaniem cieszy się nowy pokarm (jeśli dużym – może warto byłoby karmić mrówki częściej, jeśli małym – być może nie trzeba podawać tak często pokarmu skoro i tak z niego nie korzystają). W ten sposób będziesz mógł po pewnym czasie ustalić odpowiednią częstotliwość podawania pokarmu dla Twoich mrówek.
Szymon
Fajnie 🙂 Też bym chciał tam być.
Filip
Zapraszam na kolejny event! Jeszcze będzie okazja 😉