Myrmeblog – blog hodowcy i badacza mrówek

Journal of Insect Behavior

Nowa praca na temat zachowań ratunkowych u mrówek jest już dostępna online! Ukazała się w Journal of Insect Behavior – międzynarodowyn czasopiśmie naukowym, poruszającym temat wszystkich aspektów zachowań owadów, a w szczególności nowych odkryć w dziedzinach entomologii oraz ekologii behawioralnej. Po więcej szczegółów zapraszam do dalszej części wpisu!

O badaniach

Część laboratoryjna została przeprowadzona w Instytucie Nauk o Środowisku UJ, natomiast część terenowa na obszarze Pustyni Błędowskiej. Wspólnie z kolegami z Instytutu Nauk o Środowisku wzięliśmy pod lupę „domniemaną” koewolucję mrówek i mrówkolwów. Koewolucja dotyczy współzależnej ewolucji gatunków np. drapieżnika i jego ofiary. Drapieżnik zachowuje się tak, aby zwiększyć swój sukces polowania, natomiast ofiara musi „wykształcić” metodę, by zwiększyć prawdopodobieństwo przeżycia. Dlaczego koewolucja może dotyczyć mrówek i mrówkolwów?

Piaszczyste tereny są często zasiedlane przez mrówki np. pierwomrówki żwirowe (Formica cinerea). Współwystępują z nimi drapieżne mrówkolwy, budujące w okolicach mrowisk charakterystyczne pułapki z piasku (zdjęcie poniżej). W literaturze możemy znaleźć informacje o interakcji tych dwóch organizmów (układ drapieżnik – ofiara), w której obie strony wzajemnie na siebie wpływają – koewoluują. Innymi słowy, z jednej strony mrówkolwy są wyspecjalizowane do tego, aby polować głównie na mrówki, a z drugiej – mrówki wykazują takie zachowania, aby zminimalizować szansę złapania przez mrówkolwy. Chcieliśmy sprawdzić czy rzeczywiście tak jest.

Źródło: whatbugsmepest.blogspot.com/

Pierwsze założenie badaliśmy w terenie, sprawdzając potencjalne ofiary mrówkolwów. Wykorzystaliśmy do tego specjalne sztuczne pułapki, będące imitacjami lejków budowanych przez mrówkolwy. Drugie założenie badaliśmy w laboratorium, poprzez przetestowanie czy mrówki są w stanie uratować schwytane przez mrówkolwy współtowarzyszki.

Wykazaliśmy, że rzeczywiście mrówki stanowiły zdecydowaną większość potencjalnych ofiar mrówkolwów (szczegółowy wykaz stawonogów można znaleźć w tabeli w linku poniżej). Jednakże zachowanie ratunkowe przeprowadzane przez mrówki było nieskuteczne. Mimo prób, żadna mrówka nie została uratowana z sukcesem. Oznacza to, że twierdzenie na temat koewolucji mrówkolwów i mrówek w kontekście zachowań ratunkowych wydaje się zbyt pochopne i potrzebujemy bardziej szczegółowych danych w tym zakresie. Więcej na ten temat, a także potencjalne dalsze kierunki badań, znajdziecie w niniejszej publikacji. 😉

Kilka słów o publikacjach naukowych

Będąc początkującym ciężko przecierać naukowe szlaki. Pierwsza oficjalna publikacja to dla mnie bardzo ważny krok. Warto podkreślić, że proces od zaprojektowania eksperymentu, przez jego przeprowadzenie, a następnie próby opublikowania wyników trwa zazwyczaj lata. Czasopisma ze względu na masę prowadzonych badań z przeróżnych ośrodków naukowych na świecie, są bardzo „wybredne”, a redaktorzy i recenzenci bardzo krytyczni w swoich ocenach. Wstępne wersje artykułów niekiedy muszą przejść wiele poprawek. Zdecydowanie usprawnia to publikowaną treść i pozwala na udostępnienie tylko rzetelnych badań. Należy pamiętać, że raz opublikowany artykuł zostaje na zawsze w bazie naukowej. Może być on cytowany w innych, przyszłych pracach. W związku z tym ich oficjalna akceptacja i publikacja w czasopiśmie nie należy do najłatwiejszych, o czym przekonałem się na własnej skórze!

ResearchGate

W związku z dzisiejszym wpisem chciałem polecić pewien serwis – ResearchGate, czyli Facebook dla naukowców. Jest to międzynarodowy serwis społecznościowy, skierowany do ekspertów z różnych dziedzin.

Użytkownik tworzy swój profil, na którym ma możliwość opublikowania własnych prac naukowych, a także obserwowania prac innych. Kto potencjalnie myśli o swojej naukowej karierze, zachęcam do utworzenia konta – im wcześniej, tym lepiej! Dla zainteresowanych udostępniam swój niedawno założony profil. Znajduje się na nim także pełna wersja publikacji: Oficjalny profil na Researchgate. Bedę w tym miejscu (mam nadzieję) udostępniał także kolejne publikacje!

Publikacji dostępna online na stronie czasopisma

Pełną wersję artykułu znajdziecie także tutaj: „Ants Co-Occurring with Predatory Antlions Show Unsuccessful Rescue Behavior towards Captured Nestmates”. 

Czytelniku Myrmebloga!

Zachęcam do udostępnienia i komentarzy, a w szczególności do kliknięcia w link powyżej i pobrania wersji pdf publikacji – będzie to znak dla czasopisma, że polskie badania na mrówkach cieszą się sporym zainteresowaniem! 😉