Myrmeblog – blog hodowcy i badacza mrówek

„Opowieści ze świata mrówek” – Edward Osborne Wilson

„Opowieści ze świata mrówek” to  książka popularnonaukowa autorstwa najwybitniejszego amerykańskiego myrmekologa – Edwarda O. Wilsona. Poprzez wiedzę zdobytą na przestrzeni kilkudziesięciu lat, autor przenosi czytelnika w zakamarki najbardziej intrygujących tajemnic życia mrówek. Krok po kroku odsłania kolejne karty ich niezwykłych  zdolności, które doprowadziły do ewolucyjnego i ekologicznego sukcesu na skalę światową. Jakie informacje znajdziecie w nowej książce o mrówkach? Czy powinni po nią sięgnąć początkujący czy osoby bardziej zaawansowane w tematyce mrówek? Czym różni się ona w porównaniu z innymi pozycjami dostępnymi na polskim rynku? O tym wszystkim przeczytacie w dzisiejszej recenzji na Myrmeblogu! 😉

 

O czym jest ta książka?

„Mrówki w czasie 150 milionów lat ewolucji odegrały kluczową rolę w eko­systemach pod niemal każdą szerokością geograficzną. Podobnie jak ludzie potrafią współpracować, walczyć czy zniewalać. Budują siedziby ze skompli­kowanymi systemami komór i korytarzy, uprawiają ogrody, a nawet hodują inne zwierzęta”. 

Fragment opisu książki

W książce profesora Harvardu możemy przeczytać sporo o naturze mrówek i ich niesamowitych przystosowaniach do życia na Ziemi na przestrzeni milionów lat. Autor porywa czytelnika w „mrówczy” świat, w którym każdy z gatunków zdaje się być wyjątkowy na swój sposób. „Opowieści ze świata mrówek” to nie tylko zbiór ciekawostek o mrówkach, ale także duży ukłon w stronę myrmekologii i najważniejszych odkryć w tej dziedzinie nauki. Książka ta jest poniekąd biografią samego autora jako badacza z wkomponowanymi informacjami na temat mrówek. Wilson w bardzo przystępny sposób opisuje swoje eksperymenty, udzielając odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania myrmekologii. Między innymi dowiecie się w jaki sposób autor niczym mrówczy Mojżesz (jak nazywa siebie w książce) przeprawił mrówki własną wytyczoną ścieżką, łamiąc feromonowy kod.

Dla osób „niewtajemniczonych” do tej pory w tej tematyce, sposób narracji i wiele porównań do świata ludzi z pewnością ułatwi zrozumienie czasami dość specyficznych zachowań mrówek. Czy jednak 232 strony to nie za dużo, jak na taką ilość informacji o mrówkach? Zdecydowanie nie. Książkę czyta się naprawdę przyjemnie i szybko. Co więcej, z punktu widzenia osoby wybitnie zainteresowanej tematem owadów społecznych momentami czułem lekki niedosyt. Rozumiem jednak, że autor postanowił skupić się na wybranych i jego zdaniem najważniejszych zagadnieniach, kluczowych dla zrozumienia świata mrówek.

 

„Opowieści ze świata mrówek” – wybrane cytaty

Poniżej wybrałem dla Was cytaty, które najbardziej utkwiły mi w pamięci po przeczytaniu książki i być może  zainspirują Was do sięgnięcia po pełną wersję książki:

 

„Nocny obóz na bezkresnym australijskim pustkowiu, z chłodną bryzą, skowyczącymi dingo krążącymi wokół ogniska w poszukiwaniu wyrzuconych resztek jedzenia, poczuciem nieznanej różnorodności życia dookoła – to była dzicz w najlepszym słowa tego znaczeniu.”

Fragment opisu wyprawy w poszukiwaniu najbardziej „prymitywnego” spośród znanych gatunków mrówek – Nothomyrmecia macrops. Wspomnienia z wielu innych wypraw takich jak Mozambik, Nowa Gwinea czy wyspa Dauphin w Zatoce Meksykańskiej znajdziecie również w niniejszej książce.

 

„Aby przetrwać, podobnie jak samotny owad lub robotnica w kolonii, musi składać się ze współpracujących ze sobą elementów ściśle połączonych w taki sposób, w jaki organy są dopasowane do siebie, by móc funkcjonować jako organizm.”

Autor w tym fragmencie porównuje kolonię mrówek grzybiarek do superorganizmu, w którym mrówki wojowniczki stanowią system obronny, królowa – organ rozrodczy, najmniejsze robotnice – układ trawienny, natomiast robotnice pośrednie pełnią funkcje mózgu, rąk, stóp i systemu zmysłowego.

 

„Posłużyłem się zasadą, która inspirowała mnie od samego początku mojej kariery biologa-badacza: każdy problem i pytanie w biologii ma gatunek idealny do jego rozwiązania – i odwrotnie, dla każdego gatunku istnieje problem, którego rozwiązanie jest szczególnie łatwe dzięki jego wykorzystaniu.”

Nawiązanie do mrówek ognistych jako idealnego gatunku do zbadania roli feromonów u mrówek. Myślę, że zawiera on wiele prawdy dotyczącej badań różnych zjawisk w biologii, nie tylko na przykładzie mrówek, ale także innych organizmów.

 

„Opowieści ze świata mrówek” – spis treści + darmowy fragment

Książka składa się z 26 rozdziałów, każdy długości 4-11 stron. Poniżej znajdziecie pełny spis treści:

„Opowieści ze świata mrówek” a inne pozycje autora o tematyce mrówek

Edward O. Wilson doczekał się także tłumaczenia na język polski dwóch innych książek: „Społeczeństwa owadów” oraz „Podróż w krainę mrówek”. „Opowieściom ze świata mrówek” bliżej zdecydowanie do tej drugiej pozycji, jednak porusza ona temat mrówek w zupełnie inny sposób. Jest to przede wszystkim zbiór ciekawostek ze świata mrówek z przeplatającą się historią samego autora, przez co całość czyta się bardziej jak pamiętnik zawierający dużą porcję wiedzy o mrówkach. Osobom, które czytały już poprzednie pozycje Wilsona, „Opowieści ze świata mrówek” polecam jako uzupełnienie i dodatkowe przypomnienie niektórych faktów z życia mrówek. Tym, którzy nie mieli do tej pory możliwości zetknięcia się z literaturą Wilsona, polecałbym następującą kolejność:

1. Opowieści ze świata mrówek
2. Podróż w krainę mrówek
3. Społeczeństwa owadów

 

O autorze

Źródło: www.amnat.org/

Edward O. Wilson jest amerykańskim biologiem i pisarzem. Jego specjalność to myrmekologia, w której uważany jest za głównego w świecie eksperta. Jest autorem 33 książek i ponad 400 publikacji. W 2014 roku otrzymał tytuł profesora entomologii na Uniwersytecie Harvarda, gdzie poświęcił ponad 40 lat swojej pracy naukowej. Wilson jest także dwukrotnym zdobywcą prestiżowej Nagrody Pulitzera za książki „O naturze ludzkiej” oraz „The Ants”. Więcej na temat autora możecie przeczytać tutaj.

 

Copernicus Center Press

„Opowieści ze świata mrówek” trafiły do mnie z Copernicus Center Press – jednym z czołowych wydawnictw naukowych w Polsce. Książkę zarówno w formie papierowej jak i ebooka możecie zamówić tutaj.

 

„Opowieści ze świata mrówek” – podsumowanie

„Opowieści ze świata mrówek” chciałbym polecić nie tylko fanom mrówek, ale również wszystkim czytelnikom poszukującym naukowych ciekawostek. Jestem pewny, że ta książka świetnie sprawdzi się zarówno dla osób znających podstawy myrmekologii, a także dla osób niezaznajomionych wcześniej z tą tematyką. Ponadto, dla osób bardziej zaawansowanych „Opowieści…” będą dobrą inspiracją do kontynuowania zainteresowań nad mrówkami, a być może przemyślenia rozwoju przyszłej kariery naukowej. Ta książka może skłonić czytelnika do wielu refleksji nie tylko na czas czytania, ale i dużo później po jej zakończeniu. Niewątpliwie tego typu pozycji powinno znaleźć się na polskim rynku zdecydowanie więcej. 

 

Czytelniku Myrmebloga!

Czy chciałbyś się podzielić własną opinią na temat „Opowieści ze świata mrówek”? Zachęcam do opinii i komentarzy! 😉