Myrmeblog – blog hodowcy i badacza mrówek

Formica cinerea (pierwomrówka żwirowa)

Mrówki te są gatunkiem bardzo powszechnym w naszym kraju. Najczęściej zasiedlają tereny piaszczyste, dobrze nasłonecznione. Widywane są często w miastach na chodnikach, a także na odkrytych terenach nadrzecznych.

Formica cinerea charakteryzuje szybkie, dynamiczne poruszanie się i częste zmienianie kierunków ruchu, co zwiększa ochronę przed napastnikami.

Jeśli chodzi o barwę, mrówki te są brunatnoczarne, szarawe.

Kolonie mogą być monogiczniczne lub poliginiczne. W drugim przypadku mogą zajmować rozległe tereny, łącząc ze sobą pobliskie gniazda (systemy polikaliczne)

Głównym materiałem do budowy gniazda jest piasek lub ziemia. Mrówki te budują dość płytkie gniazda, dlatego przy pobieraniu poczwarek tego gatunku, należy uważać, by nie natrafić i nie uszkodzić znajdującej się tam królowej.

U mrówek Formica cinerea można zaobserwować ciekawe zjawisko wzajemnego transportowania się robotnic. Polega to na tym, że jedna robotnica chwyta drugą za żuwaczki. Ta zwija się w kulkę, dzięki czemu moze być łatwo przetransportowana do nowego gniazda. Dlaczego mrówki stosują taką metodę? Znacznie przyspiesza to przeprowadzkę niż w przypadku stosowania feromonowych ścieżek. Zazwyczaj to starsze robotnice chwytają młodsze siostry.

Mrówki te posiadają duże oczy co można zaobserwować na zdjęciach. Szczególnie widocznie to jest na głowie młodej białej robotnicy. W związku z tym pierwomrówki posiadają dość dobry wzrok, dlatego w domowej hodowli reagują agresywnie na światło i wszelkie ruchy np. ręki hodowcy.

W mojej hodowli zaobserwowałem opisane zjawisko, gdy przeprowadzałem pierwomrówki do nowego gniazda. Wówczas kiedy jedna z robotnic znalazła nowe formikarium jako dogodne, bezpieczne miejsce dla kolonii, zaczęła chwytać swoje siostry. Te posłusznie przyjmowały pozycję dogodną dla transportu i dzięki temu zostawały szybko przenoszone w nowe miejsce.

Pierwomrówki żwirowe są bardzo podobne do mrówek z gatunku Formica fusca. Różnią się od siebie tym, że Formica cinerea posiada charakterystyczny owłosiony odwłok poprzecinany czarnymi segmentami, a u pierwomrówek łagodnych odwłok jest jednolity.

Mrówki te są częstymi gospodarzami mrówek rudnic (Formica rufa) oraz mrówek ćmawych (Formica polyctena), zakładających kolonie na drodze tymczasowego pasożytnictwa społecznego.

Rójka tego gatunku przypada na lipiec oraz sierpień.

Jeśli chodzi o hodowlę w warunkach sztucznych jest ona dość łatwa, ze względu na zakładanie gniazd przez młode królowe w sposób klasztorny oraz szybki rozwój potomstwa.

Formica cinerea – zdjęcia: