Loading ...
Edward Wilson – biografia
lut
02
Edward Wilson
Źródło: http://www-tc.pbs.org/wgbh/nova/assets/img/posters/lord-of-ants-prog.jpg
Edward Osborne Wilson urodził się w 1929 roku. Jest amerykańskim biologiem, badaczem, przyrodnikiem i pisarzem. Jego specjalność to myrmekologia, w której uważany jest za głównego w świecie eksperta. Nazywany jest także ojcem socjobiologii lub ojcem biórożnorodności. W 2014 roku otrzymał tytuł profesora entomologii na Uniwersytecie Harvarda.
Dzieciństwo
Urodził się w Birmingham w stanie Alabama. Od najmłodszych lat interesował się biologią (ssakami i ptakami). Jego rodzice Edward i Inez Wilson rozwiedli się kiedy miał 7 lat.
Jego historia w dużej mierze została zdeterminowana wypadkiem z przeszłości. Podczas połowu ryb uszkodził sobie prawe oko. Kilka miesięcy później dostał zaćmy. Znalazł się w Pensacola Hospital, gdzie poddany został poważnej operacji.
Wówczas Wilson utracił pełną sprawność wzroku. W wyniku defektu pooperacyjnego mógł widzieć dokładnie jedynie małe obiekty. Dostrzegał na włosach i ciele drobne owady. Jego zmiejszona zdolność do obserwowania ssaków i ptaków, którymi wcześniej się interesował, doprowadziła go do skoncentrowania się na owadach.„Zauważałem motyle i mrówki, widziałem więcej i zacząłem się nimi interesować”.
Skąd fascynacja mrówkami?
https://i.guim.co.uk/img/static/sys-images/Admin/BkFill/Default_image_group/2012/8/17/1345218272191/E.O.-Wilson-008.jpg?w=620&q=55&auto=format&usm=12&fit=max&s=5e7d02c05545a9713472b19aacd6e070
Wilson swoje pierwsze wyprawy rozpoczął w Rock Creek Park w Waszyngtonie. Zaczął zbierać owady, głównie motyle. Jego wyprawy w końcu doprowadziły go do mrówek. Pewnego dnia oderwał korę z gnijącego drzewa, pod którą znajdowały się mrówki z rodzaju Citronella. Były małe, jasno żółte i miały silnie cytrynowy zapach. Zrobiło to na Wilsonie bardzo duże wrażenie.
W wieku 18 lat, chcąc stać się entomologiem zbierał muchy, ale wówczas brakowało szpilek do owadów (były to czasy II wojny światowej). To spowodowało, że postanowił ostatecznie skupić swoje zainteresowanie na mrówkach, które mogły być przechowywane w fiolkach. Dzięki zachęcie Marion R. Smith, myrmekolog z National Museum of Natural History w Waszyngtonie Wilson rozpoczął przegląd wszystkich mrówek w Alabamie. Badania terenowe doprowadziły go znalezienia pierwszej kolonii mrówek ogniowych w Stanach Zjednoczonych, w pobliżu portu w Mobile.
Kariera
Edward Wilson rozpoczął studia na Uniwersytecie w stanie Alabama. Tam zdobył tytuły licencjata i magistra w zakresie biologii. Powołany przez Harvard Society of Fellows mógł podróżować, zbierając gatunki mrówek Kuby i Meksyku oraz Południowego Pacyfiku, w tym Australii, Nowej Gwinei, Fidżi, Nowej Kaledonii i na Sri Lance.
Od 1956 do 1996 roku pracował na wydziale Harvarda. Zaczął jako taksonom mrówek i pracował nad zrozumieniem ich ewolucji, a w 2014 roku został profesorem entomologii na Uniwersytecie Harvarda. Do tej pory udało mu się odkryć ponad 450 gatunków mrówek.
Przez mrówki do wielkiej doktryny
Wilson koncentrując się na mrówkach, a potem na kolejnych owadach społecznych zaczął wyjaśniać ich zachowanie, przenosząc je na zrozumienie zachowań społecznych innych zwierząt, w tym ludzi. Droga jego badań zaprowadziła go do stworzenia w latach 70-tych XX wieku nowej dziedziny nauki – socjobiologii. Twierdził, że wszystkie zachowania zwierząt, także ludzi, są skutkami dziedziczności (potrzeby przetrwania genów), środowiska i doświadczeń z przeszłości, i że wolna wola jest iluzją. Ta teoria i badania okazały się bardzo przełomowe i kontrowersyjne.
Socjobiologia
Socjobiologia to nauka zajmująca się badaniem biologicznych podstaw zachowań społecznych zwierząt i ludzi. Wilson poprzez socjobiologię usiłuje wykazać, jak społeczeństwa przystosowują się ewolucyjnie do środowiska i w jaki sposób ewolucja wywarła wpływ na zachowaniu gatunków, które przetrwały.
Zdaniem Wilsona dalsze badania zachowań ludzkich w kontekście socjobiologii, powinny obejmować także moralność, obrządki i wierzenia religijne, a nawet prawo, gdyż wszystko to zmierza do zapewnienia przetrwania własnych genów. Przyrodnicy i humaniści – pisze Wilson – powinni zastanowić się, czy nie nadszedł czas, żeby na jakiś czas odebrać etykę z rąk filozofów i przekazać ją biologom...
Krytyka socjobiologii
Edward Wilson spotkał się z dużą krytyką za swoje teorie. Niektórzy boją się że socjobiologia ma potencjał stania się nową religią nauki. Krytyka koncentruje się na socjobiologicznym założeniu, że geny grają podstawową rolę w kształtowaniu ludzkiego zachowania i że istnieją nieprzezwyciężalne ograniczenia człowieka w tym zakresie (np. wyeliminowanie agresywności). Socjobiologia stała się polem wielkich naukowych kontrowersji, o które cały czas trwa spór.
Ważniejsze publikacje Edwarda Wilsona w języku polskim
– Społeczeństwa owadów (1979)
– Moralność genu. Od socjobiologii do socjologii. Socjobiologia zwierząt i człowieka (1991)
– Podróż w krainę mrówek (1998)
– O naturze ludzkiej (1998)
– Różnorodność życia (1999)
– Socjobiologia (2001)
– Konsiliencja. Jedność wiedzy (2002)
– Przyszłość życia (2003)
Ostatnie komentarze